Jester
Yeni Üye
Kayıt Tarihi: 2011-26-Haziran
Ülke: Turkiye
Aktif Durum: Pasif
Gönderilenler: 6
|
| Gönderen: 2011-26-Haziran Saat 21:29 | Kayıtlı IP
|
|
|
Müzikte bir melodi yaratmak için kullandigimiz
dizilere gam denir. Gamlar çesit olarak oldukça fazladir.
Çünkü müzik dipsiz bir kuyudur diyebiliriz.
Yaratabileceginiz çok fazla melodi ve bu melodilere göre
olusan gamlar vardir. Örnek vermek gerekirse müzikte Çin
gami, Misir gami, Macar gami, Çingene gami gibi yöresel
gamlardan bile yüzlercesi mevcuttur. Gitar üzerinde ne
kadar çok gam ögrenirseniz ve üzerinde hakimiyet
saglarsaniz o kadar çok farkli melodi ve eslik
yaratabilirsiniz.
Tabi ki bütün gamlari ve kullanimlarini burada anlatmam
imkansiz. Ben daha çok rock ve blues müziginde kullanilan
gamlar üzerinde duracagim. Bütün gamlari görmek isteyen
arkadaslar guitar pro programindaki gitar klavyesinin
üzerindeki scales(gamlar) bölümüne girerek bilgi sahibi
olabilirler.
Minör Pentatonic Gami:
Gitara yeni baslayan arkadaslarin solo atabilmek için
ögrenmesi gereken ilk gam minör pentatonicdir. Köken
olarak blues müziginde kullanilir. Hatta blues müzigin
içi disi pentatonic gamlardan olusmaktadir diyebilirim.
Fakat rock müziginde ve jazz müzigindede bu gam oldukça
fazla kullanilmaktadir.
Örnek olarak tonumuz La minör olsun. Dizi su sekilde
olusur:
La-Do-Re-Mi-Sol-La
Gitar klavyesinde kullanima açik en uygun pozisyonu ise
en üst telden asagi:
6. telde 5. ve 8. perde-5. telde 5. ve 7. perde- 4. telde
5. ve 7. perde-3. telde 5. ve 7. perde-2. telde 5. ve 8.
perde-1. telde 5. ve 8. perdedir.
Majör pentanonic:
Hepinizin majör ve minör farkini bildiginizi düsünüyorum.
Cosku ve tini farki vardir. Tonu La majör kabul edersek:
La-Si-Do diyez-Mi-Fa diyez-La olacaktir.
Uygun pozisyon:
6. telde 5. ve 7. perde-5.telde 4. ve 7. perde-4. telde
4. ve 7. perde-3. telde 4. ve 6. perde-2. telde 5. ve 7.
perde-1. telde 5. ve 7. perde.
Solo attiginiz parçanin tonuna göre bu gamlari
kullanicaksiniz. Eger ton majörse majör pentatonic,
minörse minör pentatonic'i kullanicaksiniz. Yinede bazi
koyu blues parçalarinda ton majör olmasina ragmen minör
pentatoniz kullanilabilmektedir bu da o parçanin
akorlarinin ve vokallerinin verdigi hissin akorlar majör
olmasina ragmen minör olmasidir. Örnek olarak Jimi
Hendrix'in red house parçasini dinleyin. Parça Si Majör
olmasina ragmen Jiminin Si Minör Pentatonicden solo
attigini göreceksiniz. Bu tamammen parçanin vokallerinin
ve yürüyüslerinin verdigi hisle alakalidir.
Majör Pentatonic'in kullanimi minör pentatonice oranla
daha zordur. Bunun için bolcana majör blues yapan yasli
bluesculari dinlemenizi ve onlari çalismanizi tavsiye
ediyorum.B.B King bu konuda oldukça yardimci olabilir.
Majör gam için verdigim pozisyon sizi zorlayacaktir ve
riff çalmaniz çok zor gelecek. Bu konuda haklisiniz çünkü
majör gamin temel pozisyonu (yani yukarda yazan) akici
çalmaya pek uygun degildir. Bu noktada temeli armoniye
dayanan bir püf noktayi size aktarmak isterim çünkü en
saglam gitaristler bile o pozisyonu kullanmaktan kaçinir.
Bu biraz armoniyle alakali fakat basitçe anlatmaya
çalisacagim:
Armonide her majör tonun ilgili bir minör tonu vardir.
Neticedede her minör tonunda bir ilgili majörü oluyor
haliyle. Majör bir parçaya pentatonic gamdan solo
atarken, majör gamin kullanissiz pozisyonunu kullanmak
yerine o tonun ilgili minörünün minör pentatonic
pozisyonunu kullanabilirsiniz. Çünkü minör pozisyon çok
daha kullanisli.
Biliyorum biraz karmasik geldi ama pratik olarak gitar
klavyesine döktügümde anlayacaksiniz. Püf nokta sudur:
Farz edelim ton La Majör. 5. perdeden baslayarak solo
atmak yerine 3 perde geri gidin. Fa diyez degil mi? Iste
Fa diyez minör La majörün ilgili minörüdür. Fa diyez
minör pentatonic gamini kullanarak La Majör parçaya solo
atabilirsiniz arkadaslar. Yani püf nokta neymis? 3 perde
geri gitmek sadece bu. Eger ton majörse esas sesden 3
perde geri giderek ordaki minör pozisyondan sololarinizi
çalin.
Baska örnek vermek gerekirse mesela ton Re Majörse, 3
perde gerideki Si minör pentatonicden solo atabilirsiniz.
Mi majörse, Do diyez den atabilirsiniz gayet basit bir
mantik.
Bunun disinda pentatonic gamlari iyi kullanabilmek ve
melodiler yaratabilmek için bluesculari iyi dinleyin
arkadaslar. Özellikle Yavuz Çetini dinlerseniz bu gamlari
ne kadar ustalikla kullandigini göreceksiniz. Onun
yaptigi hareketleri yapmaya çalisin. Hammer, pull-off ve
bendlerle riffler yaratmaya çalisin. Hizli degil temiz
çalmaya çalisin...
Pentatonic gamlari sanirim anladiniz. Simdi blues dan
ziyade rock müzikte özellikle agirlikli olarak kullanilan
dogal minör ve majör gamlari anlatayim:
Müzigin asil temel gamlari dogal minör ve majör gamlar
olarak kabul edilebilir. Ilk kullanim kolayligi ve solo
atmaya baslamak için pentatonic gamlari anlattim fakat
asil müzigin temelini bu gamlar olusturmaktadir. Hatta
armonide pentatonic gamlar gam olarak bile kabul
edilmemektedir. Çünkü armoniye göre mantiken bir gam 8
sesten olusur. Fakat pentatonic gamlar 6 sesden
olusmaktadir.
Minör Gam:Tonumuzu her zamanki gibi La Minör olarak kabul
edersek
La-Si-Do-Re-Mi-Fa-Sol-La olarak olusturulur.
Gitar klavyesinde en çok kullanilan pozisyonu:
6. telde 5.,7. ve 8. perde-5. telde 5.,7. ve 8. perde-4.
telde 5. ve 7. perde-3. telde 4.,5. ve 7. perde-2. telde
5.,6. ve 8. perde-1. telde 5.,7. ve 8. perde.
Minör gam klavyedeki bu pozisyonla kolaylikla ve
basariyla uygulanabilir.Örnek olarak La Minör aldik ama
tabi siz bunu istediginiz tona transpoze edebilirsiniz.
Mi ye göre alirsak örneggin en üst telde 12. perdede
baslayip ayni pozisyonu çalacaksiniz.
Majör Gam:Tonu La Majör olarak kabul edelim
La-Si-Do diyez-Re-Mi-Fa diyez-Sol diyez-La olacaktir.
Pozisyon olarak:
6.telde 5.,7. ve 9. perde-5. telde 5.,7. ve 9. perde-4.
telde 6.,7. ve 9. perde-3. telde 6.,7. ve 9. perde,2.
telde 7.,9. ve 10. perde-1. telde 7.,9. ve 10. perdedir.
Bu gamlari iyi çalabilmek demek bunlari gitar klavyesinin
her yerinde bir bütün olarak çalabilmek demektir. O
yüzden size verdigim burdaki basit pozisyonlardan ziyade
bu sesleri gitar klavyesinin her yerin bularak çalisin ve
gamlari bütün klavyede sökmeye ugrasin arkadaslar. Tek
bir pozisyonda çalarak yapabileceginiz seyler oldukça
sinirlidir. O yüzden 1 den 22 ye kadar bütün perdelerde
bu notalari bularak iyi bir sekilde etüd etmenizi
öneririm. Zaten bu gami dinlediginiz müziklerdede
duyacaksiniz...
Bunun disinda rock müziginde çok kullanilan baska bir
gamimiz daha bulunmakta:
Harmonik Minör Gami:
Harmonik Minör adindan da anlasilabilecegi gibi sadece
minör bir gamdir yani majör seklinde bulunmaz.
Çalindiginda daha çok dogu ezgilerini andirir. Dogu
ezgilerini yaratmaktada oldukça fazla kullanilmaktadir
zaten. Bunun disinda özellikle klasik müzikte (özellikle
beethoven) çok fazla kullanildigini dinleyerek
anlayabilirsiniz. Benim deginecegim nokta ise tabi ki
rock müzikle ilgili. Bu gam rock müziktede oldukça sik
kullanilmaktadir. Pentagramin dogu ezgileri
yaratmasindaki püf nokta bu gamdir arkadaslar. O grubun
bu kadar kendine özgü olmasinin en önemli sebebidir bu
gam iste. Onun disinda Megadeth de veya Sebnem Ferah
gitar sololarindada oldukça duyabileceginiz bir gam.
Tonu La Minör alalim:
La-Si-Do-Re-Mi-Fa-Sol diyez-La
Gördügünüz gibi gayet basit. Minör gamdan tek farki ise
gamin 7. sesinin diyez almasidir. Herhangi bir minör
gamin 7. sesine diyez eklerseniz o gam harmonik minör
olacaktir. Gitar klavyesine dökmek gerekirse:
6. telde 5.,7. ve 8. perde-5. telde 5.,7. ve 8. perde-4.
telde 6. ve 7.perde- 3. telde 4.,5. ve 7.perde-2. telde
5.,6. ve 9. perde-1. telde 5.,7. ve 8. perdedir.
Bunu çalarken oryantal bir seyler çaldiginiz hissine
kapilmaniz mümkün panik yapmayin. Çok daha iyi islere
yaradigini göreceksiniz. Iyi etüd edin ve klavyede sökün.
Arkadaslar gamlardam umarim yararlanabiliyorsunuzdur.
Daha çok dogaçlama tekniklerini kullanarak bu gamlari
kullanmayi özümsemenizini öneririm. Bunun disinda size
anlatmak istedigim bir gam daha var. Eger gitar çalmak
istiyorsaniz (gerçekten) lütfen bu gamlari uygulamaya
çalisin.
Blues Gami: Burda bahsettigim pentatonic gam degil
arkadaslar. Pentatonic gam söyledigim gibi blues
müziginin temel tasi fakat "GERÇEKTEN BLUES" çalmaniz
için bu gami da ögrenmeniz sart. Bu gam blues'u blues
yapan ariza sesleri içinde bulunduran gamdir.
Blues Minör Gami:Minör olan parçalarda kullanilacak blues
gamidir. Tonu her zamanki gibi LaMinör olarak alicam.
La-Do-Re-Re diyez-Mi-Sol-La
Klavye tab olarak:
6.tel 5. ve 8. perde, 5.tel 5,6 ve 7. perde- 4.tel 5. ve
7.perde- 3. tel 5,7. ve 8.perde- 2.tel 5. ve 8. perde- 1.
tel 5. ve 8.perde.
Arkadaslar bu blues minör gamini ayrica rock altyapili
parçalardada kullanabilirsiniz. Birazdan bu gamlarin
kullanim yöntemleriyle ilgili size bilgi vermeye
çalisacagim.
Blues Majör Gami: Arkadaslar bu asil olarak daha fazla
jazz çalmaya yarayan bir gamdir. Hocamla beraber
özellikle uzun süreler tartistigim bir gamdir.
Inceliklerini kullanimini çözmesi zor olan bir gam oldugu
için uzun süre üzerinde kafa yormaniz gerekir. Majör
parçalarda blues hissi verebilmek için kullanmanizi
önerebilirim. Fakat isin jazz boyutu çok farkli oldugu
için özellikle jazz armonisinin normal bildigimiz klasik
armoninin tam tersine islemesi yüzünden o konulara su an
hiç girmiyorum.
Ton La Majör:
La-Do-Re-Re diyez-Mi-Fa diyez-La
Klavyede:
6. telde 5 ve 8. perde-5. telde 5.,6. ve 7. perde-
4.telde 4. ve 7. perde-3. telde 5.,7. ve 8. perde-2.
telde 5. ve7. perde-1. telde 5. ve8. perdedir.
Bu gamin kullanimi pozisyon açisindan kullanimi zor
olmakla birlikte özellikle jazz armonisinde çok
kullanilmaktadir.
Simdi bu gamlari kullanabilmeniz için Size bikaç tavsiye:
Bu gamlarin seslerini parçada dümdüz basmak pentatonic
gamda oldugu gibi pek bir ise yaramaz arkadaslar. Bu
gamlarinin kullanma mantigi (bizim bildigimiz ve çaldigiz
müzikte) gamin seslerini pentatonic gam çalarken araya
sikistirmaktir. Yani parça boyunca bu gamlarin seslerini
dümdüz çalmak hiçbir sey ifade etmez. Parçanin tonuna
göre pentatonic gam çalarken bu verdigim gamlarin ariza
seslerini (re diyez-fa diyez) araya sikistirmaniz
önemlidir. Yani parça yürürken normal pentatonic gam
çalacaksiniz fakat birden çok kisa bir süre için bu
gamlara dönerek çesitlilik saglamaniz mümkün. Ki bunu bir
blues parçasinda yaparsaniz eger fark edeceksinizki
gerçekten blues çalmaya asil o zaman baslayacaksiniz. Bu
ariza sesleri dogru yerde kullandiginiz zaman gerçekten
blues çaldiginizi hissedeceksiniz. Bu gamlarin mantigiu
budur yani sürekli pentatonic kullanmak yerine araya
çesitlilik katmak ve müzigi baska yerlere çekip
güzellestirmek. Bu süreyi asla fazla abartmayin arada bu
gamin tadini vermek ve hemen önceki kullandiginiz gama
dönmek verilen tatlarin en güzelidir.
Düzenleyen Jester 2011-26-Haziran Saat 21:32
|
Aktif Konular 
Üye Listesi 
Arama 
Yardım
Kayıt Ol 
Giriş
Gitar-tr.com FORUM : Ritimci...
Konu: Gitarda Gamlar ve Kullanimi
